De Stichting Vrienden van de Hamermolen is een stichting zonder winstoogmerk. De stichting is eigenaar van het waterrad, de molengoot, de eikenhouten steiger (waarop de molengoot rust) en de generator, die onderdeel zijn van het Apeldoorns gemeentelijk monument “De Hamermolen”, een historische watermolen, die zich bevindt op de locatie Hoenderloseweg 155 te Ugchelen (gemeente Apeldoorn). De Hamermolen wordt gevoed door de (met de hand uitgegraven) sprengenbeek met de naam “De Koppelsprengen”.

Doelstelling
De stichting heeft als primaire doelstelling de instandhouding van en het beheer over bovenvermelde voorzieningen. Om het belang van de instandhouding van het industrieel/cultuurhistorisch monument De Hamermolen levend te houden geeft de stichting voorlichting over (het ontstaan van) sprengenbeken, alsmede over watermolens en de historische toepassing ervan voor papierproductie en wasserijen.

Activiteiten van de stichting
In het kader van haar instandhoudingsdoelstelling verricht de stichting de volgende activiteiten:

• Periodiek (tenminste eenmaal per 3 jaar) laat de stichting een inspectie uitvoeren, teneinde een actueel inzicht te krijgen in de technische staat van bovenvermelde voorzieningen. Deze inspecties worden doorgaans uitgevoerd door de Monumentenwacht, een organisatie die hierin is gespecialiseerd.
• Indien de uitkomsten van deze inspecties hiertoe aanleiding geven, zorgt de stichting ervoor dat de noodzakelijke reparaties en/of onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd. Veelal wordt dit werk uitbesteed aan daartoe gespecialiseerde aannemers. Eenvoudige werkzaamheden worden door de bestuursleden van de stichting zelf ter hand genomen.

Om het belang van het behoud van sprengenbeken en historische watermolens bij een breed publiek onder de aandacht te brengen verricht de stichting de volgende voorlichtingsactiviteiten:

• Het verzorgen van rondleidingen voor leerlingen van groep 7 van de Ugchelense basisscholen onder het motto “Je school kan de beek in”. Tijdens deze rondleidingen worden de leerlingen geïnformeerd over de oorsprong van de sprengenbeken, de opkomst van watermolens en hun respectievelijke toepassing voor het vermalen van graan en het produceren van papier. Ook de latere toepassing van het heldere sprengenwater in combinatie met de krachtopwekking door de molens ten behoeve van wasserijen komt hierbij ter sprake.
• Het verzorgen van presentaties voor specifieke groepen mensen, die geïnteresseerd zijn in de cultuurhistorie van de sprengenbeken, de watermolens, de papierproductie en de wasserijen in en rond het dorp Ugchelen.
• Het plaatsen van artikelen in het Ugchelense dorpsblad De Bron, alsmede in het regionale dagblad De Stentor.